Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh: Luật Đất đai là một trong những lĩnh vực đặc biệt quan trọng, tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Có 3 nhóm "điểm nghẽn" khi sửa đổi Luật Đất đai cần được chú trọng, đó là: Các vấn đề chưa quy định rõ ràng, mâu thuẫn gây khó khăn trong thực thi; các vấn đề phát sinh từ thực tiễn nhưng chưa được pháp luật bao quát hoặc điều chỉnh kịp thời; các vấn đề không còn phù hợp, gây tác động tiêu cực, tạo ra kẽ hở pháp lý.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp đã tập trung làm rõ các "điểm nghẽn" và đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ đối với 5 nội dung chính: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; tài chính đất đai, giá đất; về hoàn thiện hệ thống thông tin quốc gia về đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai.

Với góc nhìn từ thực tiễn hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp, Chủ tịch HHDN tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Hữu Thập đã có bài tham luận quan trọng, chỉ rõ những vướng mắc kéo dài trong công tác quản lý, sử dụng đất và kiến nghị nhiều giải pháp tháo gỡ, đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu minh bạch hóa, đơn giản hóa thủ tục hành chính và hoàn thiện cơ chế định giá đất.

NHỮNG VƯỚNG MẮC KÉO DÀI 

Chủ tịch HHDN tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Hữu Thập nhấn mạnh: Luật Đất đai 2024 đã có nhiều đổi mới, nhưng quá trình triển khai đang bộc lộ không ít hạn chế. Các thủ tục hành chính về đất đai vẫn tồn tại nhiều điểm nghẽn lớn: Từ khâu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn chồng chéo đến thu hồi - bồi thường - tái định cư kéo dài; cơ chế định giá thiếu linh hoạt, chưa sát thị trường; cho đến việc kết nối dữ liệu đất đai với dân cư, doanh nghiệp còn manh mún. Theo đó, có những dự án nhà đầu tư đã thỏa thuận được 75-80% diện tích với người dân, nhưng vẫn bị đình trệ nhiều năm vì thiếu cơ chế Nhà nước thu hồi phần còn lại. Có những doanh nghiệp trúng đấu giá đất, đã hoàn thành đủ điều kiện về xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy, nhưng vẫn phải quay lại xin chủ trương đầu tư - gây mất thời gian, lỡ cơ hội đầu tư. Bên cạnh đó, công tác phân cấp, phân quyền trong quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất; vấn đề xác định giá đất và công tác đền bù, giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập.

KIẾN NGHỊ CẤP THIẾT TỪ THỰC TIỄN

Người đứng đầu HHDN tỉnh Tuyên Quang kiến nghị Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành một nghị quyết chuyên đề để tháo gỡ ngay những nút thắt lớn, tập trung vào ba nhóm giải pháp:

Đẩy mạnh chuyển đổi số, minh bạch hóa cơ sở dữ liệu giao dịch đất đai và tăng cường cơ chế quản lý để các giao dịch được thực hiện công khai. Khi giá đất được xác định đúng, bài toán về đền bù, thu hồi đất sẽ được giải quyết.

Hoàn thiện cơ chế thu hồi đất: Cho phép Nhà nước thu hồi diện tích còn lại sau khi đạt tỷ lệ đồng thuận nhất định, thay vì để dự án kéo dài vô thời hạn.

Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Rút gọn thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, thay “xin - cho” bằng “đăng ký - giám sát”; bỏ cơ chế tiền kiểm không còn phù hợp, chuyển sang hậu kiểm.

Minh bạch cơ chế định giá đất: Áp dụng quy trình định giá rõ ràng, có cơ chế điều chỉnh giữa kỳ khi thị trường biến động, để chặn đứng tình trạng “đuổi bắt” giữa giá đất và giá nhà.

TIẾNG NÓI TỪ CỘNG ĐỒNG DOANH NGHIỆP

Trong khi người dân và doanh nghiệp cả nước đang rất mong chờ những thay đổi mang tính đột phá, những kiến nghị thẳng thắn, thực tiễn của Chủ tịch HHDN tỉnh Tuyên Quang đã góp thêm tiếng nói quan trọng từ cộng đồng doanh nghiệp vào tiến trình hoàn thiện Luật Đất đai. Đây không chỉ là mong mỏi tháo gỡ khó khăn trước mắt, mà còn thể hiện quyết tâm đồng hành cùng Đảng, Nhà nước trong xây dựng một hệ thống pháp luật đất đai minh bạch, công bằng và hiệu quả, nhằm khơi thông nguồn lực, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước trong giai đoạn mới./.

Văn phòng Hiệp hội